Pijn bij het kauwen

Wat is het?

Pijn bij het kauwen is een groot probleem. Het komt immers iedere dag terug. Als je niet goed kunt kauwen, geniet je minder van wat je eet en mogelijk kun je sommige voeding helemaal niet meer eten. Het is dus belangrijk om te zorgen dat deze klachten verdwijnen. 

Mensen kunnen tijdelijk of langdurig pijn bij het kauwen ervaren. Er zijn vele redenen waarom deze vervelende klacht op kan treden. Vaak ontstaat moeite met kauwen door gezondheidsproblemen in de mond of keel, door een andere ziekte of is het puur een ouderdomsklacht. Moeite met kauwen gaat soms ook gepaard met slikproblemen (dysfagie).

Iemand die niet goed kan kauwen of slikken gaat vaak minder of ongezonder eten. Mensen kiezen voor zachter voedsel. Een aangepast dieet en andere bereidingswijzen helpen vaak om weer zin te krijgen in eten. Ook is het belangrijk de mondhygiëne te verbeteren en ervoor te zorgen dat uitdroging wordt voorkomen. Veel kleine slokjes en in totaal minstens anderhalve liter water per dag helpen om de speekselaanmaak op peil te houden.

Oorzaken​

Kauwproblemen kunnen vele verschillende oorzaken hebben:

• Verminderde speekselproductie: een voortdurend droge mond
• Ouderdom (spierzwakte)
• Bijwerkingen van medicijnen, vooral in combinatie met elkaar
• Een slecht zittend kunstgebit of tandprothese
• Kaakpijn, keelpijn of mondpijn
• Een ontsteking in de kaak of keel of keelamandelen
• Tandvleesontsteking of een ontsteking in een tand of kies door cariës (gaatjes)
• Artritis, bot- of weefselverlies in de kaak
• Stijve kaken
• Ziektes, zoals dementie, Parkinson, MS, ALS, een tumor in de mond, keel of hersenen
• Bijwerkingen van bestraling of chemotherapie
• Hersenbeschadiging of een beroerte
• Last van de kaak of mond door een trauma (klap, of val) van buitenaf

Het is belangrijk om na te gaan of moeite met kauwen een relatief onschuldige oorzaak heeft of het symptoom is van een meer serieuze aandoening of ziekte. Neem bij twijfel en bij aanhoudende problemen met kauwen en slikken contact op met huisarts of mondzorgverlener.

Moeite met kauwen: dit zijn de symptomen en complicaties

Mogelijke problemen die kunnen optreden bij pijn bij het kauwen zijn:

• Verslikken of verstikken door eten in de luchtwegen
• Pijn bij het kauwen en slikken
• Hoesten bij het eten en drinken
• Verlies van smaak
• Droge mond en keel
• Slecht kunnen afwisselen van slikken en ademen
• Voedsel blijft achter in de mondholte
• Minder gezond en gevarieerd eetpatroon
• Minder zin in eten
• Afvallen (gewichtsverlies)

Mensen die last hebben van problemen met kauwen lopen het risico op vastzittend voedsel in de luchtpijp en het bovenste deel van de luchtwegen. Dit is potentieel levensgevaarlijk doordat er kans is op verstikking.

Ook is het mogelijk dat etensresten de longen bereiken en daar vast blijven zitten. Dit kan tot veel onrust en stress leiden. Ook verhoogt dit de kans op een longontsteking.

Wat kan ik doen​

Er zijn allerlei simpele aanpassingen die kunnen helpen bij de problemen met kauwen. 

• Kauw het eten met volle aandacht. Neem alle tijd voor de maaltijd.
• Neem kleine hapjes en kauw extra vaak. Neem kleine slokjes water met tussenpozen.
• Zit rechtop tijdens de maaltijd en praat niet tijdens het kauwen en slikken.
• Drink minstens anderhalve liter water per dag en op warme dagen nog meer.
• Gebruik herbruikbare waterflessen om vaak kleine slokjes water te drinken. Dit stimuleert de speekselklieren en helpt bij een droge mond.
• Zorg voor een goede mondhygiëne: poets tweemaal per dag het gebit met bij voorkeur een elektrische tandenborstel en reinig dagelijks tussen de tanden. 
• Pas het dieet aan zoals hierboven aangegeven of met behulp van een diëtist. 
• Zoek bij aanhoudende klachten hulp bij de huisarts of mondzorgverlener. Mogelijk wordt u dan doorverwezen naar een KNO-arts, een fysiotherapeut, diëtist of logopedist.

Hulp van specialist

Afhankelijk van de aard en ernst van de kauwproblemen kunt u hulp inroepen van een specialist. De eerste stap is een afspraak maken met uw huisarts. Met de huisarts kunt u bespreken wat het beste traject is voor behandeling van pijn bij het kauwen.

De huisarts zal een gesprek aangaan over de klachten. Waar nodig wordt doorverwezen naar specialisten als een diëtist, fysiotherapeut of logopedist. 

De mondzorgprofesional (tandarts of mondhygiëntis) kan u adviseren wanneer de klachten een mondhygiënische of tandheelkundige oorzaak blijken te hebben. Het kan zijn dat er sprake is van een ontsteking in de mond. Ook kan het probleem zijn dat het kunstgebit of de mondprothese niet goed zit en irriteert.