Slechte adem

Wat is het?

Iedereen heeft wel eens een slechte adem na het eten van een maaltijd met uien, knoflook of bepaalde kruiden. Of de adem is niet fris in de ochtend, bij het opstaan. Dit komt omdat in de nacht minder speeksel wordt aangemaakt door de speekselklieren. Bacteriën hebben daardoor meer mogelijkheden om slecht geurende stoffen te produceren in de mondholte. 

Dit probleem van verminderde speekselproductie speelt bij kwetsbare ouderen niet alleen ‘s nachts, maar ook overdag. Als we ouder worden neemt onze speekselproductie af. Medicijngebruik kan dit proces versterken. Het is daarom juist op latere leeftijd van belang extra aandacht aan mondverzorging.

Een slechte adem is ook in sociaal verband erg vervelend. Het kan (klein-)kinderen, bekenden en verzorgenden remmen om persoonlijke aandacht te geven. 

Oorzaken​

Er zijn verschillende mogelijke oorzaken aan te wijzen voor een slechte adem. Vaak zijn bacteriën in de mondholte de boosdoener. Deze bacteriën voeden zich met etensresten en zetten ze om in gassen, zoals zwavel. Dit mengsel ruikt slecht. Het is meestal de oorzaak van de vieze adem.

De slechte adem kan onstaan door onvoldoende mondverzorging.  Ook langdurige droge mondklachten kunnen problemen veroorzaken in de mondholte die resulteren in een slechte adem.

Bacteriën kunnen op verschillende plekken in de mond en keelholte hun schadelijke werk doen:

• Op de tong, vooral achter in de groeven. Dit is te zien als een witgeel laagje.
• Ingegraven in ontstoken tandvlees (gingivitis) of kaakbot (paradontitis)
• Onder het kunstgebit
• In door cariës aangetaste tanden of kiezen (gaatjes)
• In een lekkende vulling of onder een kroon
• In tandplak veranderde resten van eten en drinken tussen de tanden en kiezen
• Bij een neus- of keelontsteking, dan wel amandelsteentjes in de keelamandelen

Een slechte adem kan verder worden veroorzaakt door:

• Roken
• Stevig alcoholgebruik
• Vasten, of het volgen van een streng dieet
• Een mondslijmvliesontsteking, bijholteontsteking of poliep. Als dit het geval is, zal de huisarts u doorverwijzen naar een KNO-arts
• Medicijngebruik, zoals antidepressiva, antipsychotica of antibiotica
• Zuur, scherp of erg zout eten of drinken
• Maagklachten
• Een Zenker-divertikel in de slokdarm: dit is een kleine uitstulping in de wand van de slokdarm. Dit ziet eruit als een soort zakje, waarin etensresten kunnen blijven zitten en gaan ontbinden
• Een slecht werkende sluitspier tussen de maag en de slokdarm. Als dit spiertje de slokdarm niet goed meer afsluit, is het mogelijk dat vies ruikende lucht uit de maag omhoog komt en via de mond ontsnapt. Dit komt onder andere voor bij mensen met een middenrifbreuk
• In een enkel geval kan een slechte adem ontstaan door een ernstige nier- of leverziekte

Wat kan ik doen​

Een verbeterde mondhygiëne en een vast schoonmaakritueel is de belangrijkste stap richting een frisse adem en een goede mondgezondheid. Met deze adviezen bent u goed op weg om een slechte adem te verhelpen:

• Gebruik een elektrische tandenborstel. Deze zijn doorgaans beter in het weghalen van tandplak dan normale tandenborstels.
• Zorg voor een goede mondhygiëne door elke dag minstens twee keer het gebit te poetsen met fluoridehoudende tandpasta.
• Schraap de tong met een tongschrapertje, zeker ook achterin de mond. Zo haalt u de witte of gele laag plak met bacteriën weg die stinkende gassen produceren.
• Reinig ook de ruimte tussen de tanden en kiezen dagelijks.
• Drink veel en vaak water: hierdoor schuurt u de bacteriën weg uit de mond- en keelholte.
• Ga elk half jaar naar een mondzorgprofessional voor een controle en bespreek eventuele mondproblemen zoals slechte adem en een droge mond. 

Extra tips om slechte adem te voorkomen

• Drink minstens anderhalve liter water per dag en nog meer op warme dagen. Drink ‘s ochtends meteen een glas water. Dit zet de speekselklieren aan het werk.
• Zet een glas water op het nachtkastje en plaats herbruikbare flessen op verschillende plekken in het huis. Zo lukt het beter om veel en vaak water te drinken gedurende de dag.
• Stop met roken en drink geen overmatige hoeveelheden alcohol
• Eet niet te zuur, zout of pittig. Let op kruiden, specerijen, ui en knoflook.
• Eet vezelrijk voedsel en eet gevarieerd.
• Kauw suikervrije kauwgom om meer speeksel aan te maken.
• Bespreek met de huisarts of het mogelijk is om uw medicijngebruik te verminderen of op een ander medicijn over te stappen als een slechte adem of droge mond een bekende bijwerking is.